Çıyanların Biyolojik Özellikleri
- Vücutları baş ve gövde olmak üzere iki ana bölümden oluşur. Gövdelerinin şekli yassıdır.
- Genel manada dış mekanlarda rutubetli ve nemli ortamlarda yaşarlar.
- Çıyangiller sınıfına dahil, oldukça tehlikeli bir böcek türüdür.
- Her bir segmentlerinde bir çift ayak bulunmaktadır. Çıyanların uzunluklarına orantılı olarak 15-170 çift civarında ayakları oluşabilmektedir.
- Baş bölgelerinde 2 uzun anten taşırlar. Tüylerle kaplı olan bu antenleri çoğu zaman kendilerine av bulabilmek için kullanırlar.
- Çıyanların büyük çoğunluğu etoburdur. Daha çok böcek ve solucan gibi küçük omurgalı hayvanları avlarlar.
- Gün ışığında ve kalabalık ortamlarda çok fazla ortalıkta dolaşmazlar. Bu sebeple çıyanları gündüzleri görebilmek oldukça zordur.
- Çenelerini hem zehir enjekte etmek için hem de avlarını parçalamak için kullanırlar.
- Çıyanların yaşam süreleri 1-6 yıl arasında değişim göstermektedir.
- Kahverengi ile turuncu arasında bir renge sahiptirler.
- Ergin çıyanların boyu 10-11 cm kadar uzayabilmektedir. Boylarına orantılı olarak ayak sayıları da artar.
Çıyanların İnsan Yaşamına Zararları
Dış mekanlarda yaşayan çıyanlar kimi zaman açık alanlarda bulunan kulübe, hayvan barınağı, kömürlük ve müstakil evlerde yaşayabilirler. Ev dışında bulunduğu ortamlar için büyük tehlike oluşturmasalar da evlerde olan çıyanlar insanları özellikle çıplak ayaklarından dolanırken ya da ayakkabı giyerken sokarlar. Çıyanlar bünyelerinde oldukça tehlikeli bir zehir taşırlar. Bu zehir insanları öldürecek boyutta bir güce sahip değildir fakat aşırı derecede can yakar. Böyle bir tehdit, özellikle çocuk bulunan bahçeli evler için büyük tehlike oluşturmaktadır.
Çıyanın ısırdığında vücut:
- Ciltte şiddetli kaşınma ve yanma
- Kalp atışında hızlanma
- Ağrı, şişlik morarma
- Kasılma, göğüs ağrısı
- Mide bulantısı ve baş dönmesi
gibi reaksiyonlar gösterebilmektedir. Bu sebeple çıyan tarafından ısırıldığınızı fark ettiğiniz an acil olarak bir doktora başvurunuz.
Çıyanları Kontrol Altına Alma Yöntemleri
Öncelikle çıyanların üredikleri ve çoğaldıkları bölgelerin belirlenmesi gerekmektedir. Mekanlar belirlendikten sonra gerekli görülen kömürlük, baraka, ev , açık ya da kapalı tüm alanlar mümkün olduğunca boş bir hale getirilir. Aksi halde çıyanların saklanmalarına ortam hazırlanmış olur. Daha sonrasında kapalı mekanlara dışarıdan çıyan ve benzeri haşerelerin girebileceği noktalar belirlenerek kapatılır ve ilaçlama işlemine başlanır. Bu konuda tehlikeye girmemek adına profesyonel bir destek almalısınız. Çıyan ilaçlarına dair her bilgiye Sis Tarım iletişim adreslerimizden alabilirsiniz.
